บันทึกการเรียนรู้ครั้งที่ 3

วันพฤหัสบดีที่ 24 มกราคม 2562

เวลา 08:30 - 12:30 น.

ความรู้ที่ได้รับ  

              ทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับศิลปะ  1. ทฤษฎีพัฒนาการ  
                                                               - พัฒนาการทางศิลปะของ โลเวนเฟลด์ (Lowenfeld
                                                          2. ทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับความคิดสร้างสรรค์

                                                               - ทฤษฎีโครงสร้างทางสติปัญญาของกิลฟอร์ด (Guilford)

                                                               - ทฤษฎีความคิดสร้างสรรค์ของทอร์แรนซ์ (Torrance)

                                                               - ทฤษฎีความรู้สองลักษณะ (สมอง สองซีก)

                                                               - ทฤษฎีพหุปัญญาของการ์ดเนอร์ (Gardner)

                                                               - ทฤษฎีโอตา  (Auta)

 ➤   ทฤษฎีโครงสร้างทางสติปัญญาของกิลฟอร์ด (Guilford)

เป็นทฤษฎีเกี่ยวกับโครงสร้างทางสติปัญญา

ศึกษาเกี่ยวกับการวิเคราะห์ ตัวประกอบของสติปัญญา  - เน้นเรื่องความคิดสร้างสรรค์

                                                                              - ความมีเหตุผล

                                                                              - การแก้ปัญหา

กิลฟอร์ด  อธิบายความสามารถของสมองออกเป็น 3  มิติ 

มิติที่ 1  เนื้อหา  : เกี่ยวกับ ข้อมูล หรือ สิ่งเร้าที่เป็นสื่อในการคิด สมอง รับข้อมูลเข้าไปคิด พิจารณา                                 4   ลักษณะ  คือ ภาพ  สัญลักษณ์  ภาษา  พฤติกรรม

มิติที่ 2 วิธีการคิด : มิติที่แสดงลักษณะการทำงานของสมองใน 5 ลักษณะ

                            - การรู้จัก การเข้าใจ 

                            - การจำ 

                            - การคิดแบบอเนกนัย  (คิดได้หลายรูปแบบ  หลากหลาย) 

                            - การคิดแบบเอกนัย  (ตัดสินใจเลือกสิ่งที่ดีที่สุด)

                            - การประเมินค่า

มิติที่ 3 ผลของการคิด : มิติที่แสดงถึงผลที่ได้จากการทำงานของสมอง  จากมิติที่ 1 + มิติที่ 2 

                            มี  6  ลักษณะ   หน่วย  จำพวก  ความสัมพันธ์  ระบบ  การแปลงรูป และการประยุกต์

สรุป  เป็นทฤษฎีที่รวมความสามารถด้านความคิดสร้างสรรค์ด้วย   คือ วิธีการคิดอเนกนัย  เป็นการคิดหลายทิศทาง  หลายแง่หลายมุม คิดได้กว้างไกล  ซึ่งลักษณะความคิดนี้จะนำไปสู่การประดิษฐ์คิดค้นสิ่งแปลกใหม่

➤  ทฤษฎีความคิดสร้างสรรค์ของทอร์แรนซ์ (Torrance)

แนวคิด  - ความคล่องแคล่วในการคิด

              - ความยืดหยุ่นในการคิด

              - ความริเริ่มในการคิด

แบ่งลำดับการคิดสร้างสรรค์เป็น 5 ขั้น  1.ขั้นการค้นพบความจริง

                                                             2.ขั้นการค้นพบปัญหา

                                                             3.ขั้นการตั้งสมมติฐาน

                                                             4.ขั้นการค้นพบคำตอบ

                                                             5.ขั้นยอมรับผลจากการค้นพบ

สรุป ทอร์แรนซ์ กล่าวว่า ความคิดสร้างสรรค์เป็นกระบวนการของความรู้สึกไวต่อปัญหา  หรือสิ่งที่ขาดหายไป   แล้วเกิดความพยายามในการสร้างแนวคิด  ตั้งสมมุติฐาน  ทดสอบสมมุติฐาน   และเผยแพร่ผลที่ได้ให้ผู้อื่นรับรู้และเข้าใจ  ทำให้เกิดแนวทางในในการค้นคว้าสิ่งแปลกๆใหม่ๆต่อไป

⏩ ขั้นความคิดสร้างสรรค์นี้ มีลักษณะคล้ายคลึงกับขั้นการแก้ปัญหาทางวิทยาศาสตร์  ทอร์แรนซ์จึงเรียกขั้นการคิดสร้างสรรค์นี้ว่า กระบวนการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ ⏪

➤   ทฤษฎีความรู้สองลักษณะ (สมอง สองซีก)

การทำงานของสมองสองซีก  ทำงานแตกต่างกัน  ( คิดด้านบวก กับ คิดด้านลบ )

สมองซีกซ้าย   ➟     ทำงานส่วนของการคิดที่เป็นเหตุผล       

สมองซีกขวา    ➟   ทำงานส่วนจินตนาการ และความคิดสร้างสรรค์

แพทย์หญิงกมลพรรณ  ชีวพันธุศรี กล่าวว่า  คนเรามีสมอง  2  ซีก

• สมองซีกขวา  : จินตนาการและความคิดสร้างสรรค์ สามารถพัฒนาได้มากในช่วงวัย 4-7 ปี   

•ส่วนสมองซีกซ้าย  : การคิดที่เป็นเหตุผล จะพัฒนาในช่วง 9-12 ปี  และสมองจะเจริญเติบโตเต็มที่เมื่อ                         เด็กอายุ  11-13 ปี

⇩

แนวคิดการทำงานของสมอง 2 ซีกถูกนำไปพัฒนาการจัดการศึกษาแบบบรูณาการ และ วัฏจักรการเรียนรู้ 4 mat และการทำกิจกรรมที่หลากหลาย

➤  ทฤษฎีพหุปัญญาของการ์ดเนอร์ (Gardner)

•  ศึกษาเกี่ยวกับความหลากหลายของสติปัญญา

•  ผู้คิดค้นทฤษฎีพหุปัญญา ( ศักยภาพและความสามารถที่หลากหลายของมนุษย์ )

• จำแนกความสามารถหรือสติปัญญาของคนเอาไว้  9 ด้าน  ได้แก่

    - ความสามารถด้านภาษา                      - ความสามารถด้านตรรกวิทยาแลคณิตศาสตร์

    - ความสามารถด้านดนตรี                     - ความสามารถด้านมิติสัมพันธ์

    - ความสามารถด้านกีฬาและการควบคุมการเคลื่อนไหวของร่างกาย

    - ความสามารถด้านมนุษยสัมพันธ์       -  ความสามารถด้านจิตวิเคราะห์

    - ความสามารถด้านธรรมชาติศึกษา

   - ความสามารถในการคิดพลิกแพลงแตกต่างในการแก้ปัญหา

 ลักษณะสำคัญของทฤษฎีพหุปัญญา

• ปัญญา มีลักษณะเฉพาะด้าน

• ทุกคนมีปัญญาแต่ละด้าน ทั้ง 9 ด้านมากน้อยแตกต่างกัน

• ทุกคนสามารถพัฒนาปัญญาแต่ละด้านให้สูงขึ้นได้

• ปัญญาต่างๆสามารถทำงานร่วมกันได้

• ในปัญญาแต่ละด้าน ก็มีความสามรถหลายอย่าง

➤  ทฤษฎีโอตา  (Auta)

เดวิส และ ซัลลิแวน

แนวคิด  ความคิดสร้างสรรค์มนุษย์พัฒนาสูงขึ้นได้ มี 4 ลำดับขั้น

ขั้นตอนที่ 1 การตระหนัก ต้องตระหนักถึงความสำคัญของความคิดสร้างสรรค์ที่มีต่อตนเอง ทั้งในอดีตและปัจจุบัน

ขั้นตอนที่ 2 ความเข้าใจ  มีความรู้ ความเข้าใจอย่างลึกซึ้งในเรื่องต่างๆ

ขั้นตอนที่ 3  เทคนิควิธี  การรู้เทคนิควิธีในการพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ทั้งที่เป็นเทคนิคส่วนบุคคลและเทคนิคที่เป็นมาตรฐาน

ขั้นตอนที่ 4  การตระหนักในความจริงของสิ่งต่างๆ  การรู้จักหรือตระหนักในตนเอง พอใจในตนเองสามารถดึงศักยภาพมาใช้ให้เกิดประโยชน์ต่อตนเอง

วงจรของการขีดๆเขียนๆ เคลล็อก (Kellogg)  จำแนกเป็น 4 ขั้นตอน 

ขั้นที่ 1 ขั้นขีดเขี่ย (placement  stage) 

        เด็กวัย 2 ขวบ ขีดๆเขียนๆตามธรรมชาติ ขีดเขี่ยเป็นเส้นตรงบ้าง โค้งบ้าง ขีดโดยปราศจากการควบคุม

ขั้นที่ 2 ขั้นเขียนเป็นรูปร่าง (shape  stage)

     เด็กวัย 3 ขวบ การขีดๆเขียนๆเริ่มเป็นรูปร่างขึ้น เขียนวงกลมได้ ควบคุมมือกับตาให้สัมพันธ์กันมากขึ้น

ขั้นที่ 3 ขั้นรู้จักออกแบบ (design stage)

    เด็กวัย 4 ขวบ ขีดๆเขียนๆที่เป็นรูปร่างเข้าด้วยกัน วาดโครงสร้างหรือเค้าโครงได้ วาดสี่เหลี่ยมได้

ขั้นที่ 4 ขั้นการวาดแสดงเป็นภาพ (pictorial stage)

    เด็กวัย 5 ขวบขึ้นไป เริ่มแยกแยะวัตถุที่เหมือนกับมาตรฐานของผู้ใหญ่ได้ รับรู้ความเป็นจริง เขียนภาพแสดงถึงภาพคน/ สัตว์ได้ ควบคุมการขีดเขียนได้ดี วาดสามเหลี่ยมได้

พัฒนาการด้านร่างกาย  ( กีเซลล์และคอร์บิน )

       สรุปพัฒนาการด้านการเคลื่อนไหวของเด็กปฐมวัย ตามลักษณะพฤติกรรมทางการใช้กล้ามเนื้อใหญ่และกล้ามเนื้อเล็ก ดังนี้

1.ด้านการตัด - อายุ 3-4 ปี  ตัดกระดาษเป็นชิ้นส่วนได้ 

                      - อายุ 4-5 ปี  ตัดกระดาษเป็นเส้นตรงได้  

                      - อายุ 5-6 ปี  ตัดกระดาษตามเส้นโค้งหรือรูปร่างต่างๆได้

2.การขีดเขียน- อายุ 3-4 ปี  เขียนรูปวงกลมตามแบบได้

                       - อายุ 4-5 ปี  เขียนรูปสี่เหลี่ยมจตุรัสตามแบบได้  

                       - อายุ 5-6 ปี  เขียนรูปสามเหลี่ยมตามแบบได้

3.การพับ        - อายุ 3-4 ปี   พับและรีดสันกระดาษสองทบตามแบบได้

                       - อายุ 4-5 ปี   พับและรีดสันกระดาษสามทบตามแบบได้  

                       - อายุ 5-6 ปี   พับและรีดสันกระดาษได้คล่องแคล่ว หลายแบบ

4.การวาด       - อายุ 3-4 ปี   วาดภาพคนมีศีรษะ ตา ขา ปาก

                       - อายุ 4-5 ปี   วาดภาพคนมีศีรษะ ตา ปาก จมูก ปาก ลำตัว เท้า

                       - อายุ 5-6 ปี   วาดภาพคนมีศีรษะ ตา ปาก ลำตัว เท้า จมูก แขน  มือ คอ  ผม

กิจกรรมในห้องเรียน 

               อาจารย์ให้นักศึกษานำผลงานศิลปะสร้างสรรค์ของตัวเอง 6 แผ่น มาจัดนิทรรศการบนกระดานและบันทึกภาพเป็นผลงาน 

ใบกิจกรรมที่ 7 วาดรูปตามจินตนาการ พร้อมออกแบบลวดลาย

รวบรวมผลงานศิลปะสร้างสรรค์

⇩

การประเมิน

ประเมินตนเอง :  เข้าเรียนตรงเวลา ตั้งใจเรียน จดบันทึกความรู้ ภมิใจในผลงาน

ประเมินเพื่อน : เพื่อนๆ ต่างก็ทำงานศิลปะออกมาสวยงาม ตั้งใจเรียน

ประเมินอาจารย์ : อาจารย์อธิบายความรู้อย่างเข้าใจ และแสดงตัวอย่าง สร้างความประทับใจในการชื่นชมผลงาน